Hội mùa thu Lục Ðầu Giang

Từ ngày 15 đến 20 tháng tám âm lịch, hội mùa thu Kiếp Bạc mở to nhất xứ Ðông. Ðây là hội tưởng nhớ đến người Anh hùng dân tộc Trần Hưng Ðạo.

Những vùng đất gắn với tên tuổi danh tướng nhà Trần có ở nhiều nơi. Bên sông Hồng thuộc Lào Cai có đền Thượng thờ Trần Hưng Ðạo. Từ các vùng Nam Ðịnh, Hà Nam, Thái Bình, vào đến miền Trung và tận Nam Bộ, có biết bao nhiêu đền thờ Đức thánh Trần. Nhưng "Tháng tám hội cha" ở Kiếp Bạc, Chí Linh vẫn là nhộn nhịp nhất.

Bến Kiếp Bạc mênh mông sóng nước. Cái bằng lặng ngày thu bỗng trở nên náo nhiệt khi bước vào ngày hội. Người ta trảy hội đền Kiếp Bạc bằng đường bộ từ Hà Nội theo đường 5A, từ Bắc Ninh theo đường 18 về Phả Lại và dọc đê sông Thương. Nhưng đường thủy cuồn cuộn vui. Từ sông Ðuống xuôi dòng về Lục Ðầu Giang, có người của xứ Đoài, có người đông bắc miền biển. Từng đoàn thuyền rồng treo cờ xí rực rỡ. Ðoàn người trẩy hội trên sông theo từng đội. Náo nhiệt lắm. Chiêng trống từng hồi theo nhịp chèo suốt dọc con sông. Nhịp hò khoan, hát đối, hò sông nước và những tiếng trống thưởng cho một câu hát hay, làm dân đôi bờ cùng vui. Bến thuyền Kiếp Bạc trở nên sầm uất với hàng trăm thuyền về đậu. Tưởng như hơn 700 năm trước, tướng Trần Hưng Ðạo hội quân sau chiến thắng.Ngày trên sông đông vui. Ðêm về trên sông càng tưng bừng. Ðèn treo, hoa kết, mở hội hoa đăng trong mấy ngày liền. Người ta thả đèn, thả những khúc chuối trên cắm nến và vàng hoa. Ðèn mầu xanh mầu đỏ, nến sáng bập bùng, trôi nổi theo con sóng xuôi về biển.Ngày hội mùa thu có lắm trò vui. Nhiều trò chơi như tái hiện một thời hào hùng của quân và dân nhà Trần đánh giặc ngoại xâm giữ bền bờ cõi. Có năm người ta diễn tích trò thủy chiến, thi bơi chải trên sông. Trên bờ, những xới vật sôi nổi, những sân đấu võ nghệ thời Trần. Múa sư tử, múa lân tưng bừng. Trống thúc, chiêng rền.
Nhiều địa danh nay còn sống mãi qua bảy thế kỷ. Bãi Kiếm nơi luyện tập của binh sĩ. Hang Tiền, hang Thóc nuôi quân, xưởng Gốm, xưởng Thuyền lo chuyện hậu cần, lo phương tiện vận chuyển, vườn thuốc Dược Sơn bây giờ vẫn xanh cây thuốc nam, nơi xưa kia đã chữa bệnh cho quân sĩ. Rồi vườn Ðào, sông Vang, Sinh Từ, Viên Lăng..., đằm thắm hoài niệm, sáng ngời công tích của nhà Trần một thuở.Lễ hội mùa thu là những ngày vui và tự hào của dân vùng danh tướng Trần Hưng Ðạo đã sống và chỉ huy cuộc chiến đấu. Từ lâu lắm rồi, Kiếp Bạc đã đi vào lịch sử của dân tộc ta. Làng cổ Kiếp (tức là Vạn Yên) và làng cổ Bạc (là Dược Sơn) chung nhau mở "Tháng tám hội cha". Rằm tháng tám, hai làng sắm hoa quả làm lễ mở cửa Ðền vào hội. Làng bên tả, làng bên hữu, hướng về cửa đền. Các triều đại phong kiến coi đây là quốc lễ, các quan đại thần của triều đình về dự rất đông. Các quan tổng trấn, phủ của Hải Dương đều phải có mặt trong dịp lễ hội. Ngày cuối cùng, 20 tháng tám, hai làng Vạn Yên và Dược Sơn tổ chức rước và tế. Mỗi làng trăm rưỡi trai đinh, vác cờ, chấp kích, trùy chiêng trống rước kiệu hoa, cỗ chay linh đình.Kiếp Bạc vào hội mùa thu hấp dẫn và có ý nghĩa tưởng nhớ đến người anh hùng dân tộc. "Ðất linh, nhân kiệt". Kiếp Bạc sông núi hữu tình.

Du khách lên núi, nhìn thấy trời đất bao la, làng xóm trù phú, thuyền xuôi thuyền ngược tấp nập. Chí Linh cũng là nơi nằm trên tuyến du lịch quý giá thời mở cửa. Từ Côn Sơn, Phượng Hoàng của Chí Linh, sang An Phụ, Kinh Chủ của Kinh Môn, đến Yên Tử, Hạ Long, Cửa Ông, Trà Cổ của Quảng Ninh, vòng cung du lịch vùng đông bắc có biển rộng sông dài, núi non hùng vĩ, nơi là thắng cảnh, nơi là mảnh đất lịch sử hoành tráng.