Lễ hội nhảy lửa thần bí của người Pà Thẻn
Suốt từ chiều, ông thầy mo đã ngồi trên một chiếc nghế dài để cúng thần linh. Tiếng gõ từ hai vật bằng sắt mà tôi không định hình được chính xác là gì, phát ra những âm thanh gấp gáp, liên tục. Ông ngồi gõ liên tục từ năm đến bảy giờ đồng hồ như vậy. Theo những người dân Pà Thẻn, trước mỗi buổi lễ, thầy mo phải cúng thần linh, để cho phép người Pà Thẻn có được sức mạnh phi thường để nhảy vào đống lửa.
Thông thường, việc cúng phải bắt đầu trước lễ nhảy lửa khoảng bốn giờ đồng hồ. Lễ nhảy lửa thường được tổ chức vào cuối năm, khi thời tiết đang bước vào thời kỳ khắc nghiệt nhất của mùa đông. Ðống lửa sẽ giúp mang lại sự ấp áp, mừng cho một vụ thu hoạch hoa màu vừa kết thúc và cầu thần linh phù hộ cho an khang thịnh vượng cũng như xua đuổi tà ma, bệnh tật. Song để phục vụ khách du lịch, người ta vẫn tổ chức trái mùa như hiện nay và thầy mo phải cúng rất lâu.
Sau khi ăn tối và trở lại vào lúc bảy giờ, chúng tôi đã thấy một vòng người trên chiếc sân rộng. Ðống lửa đang cháy rừng rực ở giữa sân. Bên cạnh đó, tiếng gõ của ông thầy mo vẫn vang lên mỗi lúc một gấp gáp hơn. Ban tổ chức đã tắt điện và yêu cầu mọi người tắt hết đèn pin, đề nghị các phóng viên không được dùng đèn Flas trong buổi lễ. Nhiều thanh niên Pà Thẻn bắt đầu tụ tập xung quanh thầy mo và lần lượt thay nhau ngồi lên đầu chiếc ghế dài. Trong phút chốc, họ rung bần bật, người cúi xuống và bắt đầu nhảy lên từng lần một, cùng lúc bằng cả hai chân. Trong khi đó, một người khác thì chạy vòng xung quanh sân, thỉnh thoảng lại bốc lên tay một viên than hồng cho vào miệng nhai, nuốt cứ như là đang nhấm nháp một món quả nào đó. Một người đứng cạnh tôi giải thích: trong các lễ nhảy lửa, người này luôn ăn than và khi đã đến một độ nào đó, mới nhảy và luôn là người nhảy ?ác liệt? nhất.
Những thanh niên Pà Thẻn cúi gập người, nhảy lò cò bằng cả hai chân trên cát xung quanh đống lửa. Họ bắt đầu từ việc đưa tay vào bới đống lửa. Bất ngờ hơn nữa, họ đã nhảy hẳn vào đống lửa và lại nhảy ra trong tiếng hò reo cuồng nhiệt của mọi người. Than đỏ văng tứ tung ra chung quanh. Ngọn lửa như lại bốc cao hơn, ngùn ngụt bởi những tàn than đỏ đang bay lên. Cứ như thế liên tục, những thanh niên Pà Thẻn, trong tiếng gõ của thầy mo nhảy vào lửa như đang nhảy trên bãi biển và có người còn nằm hẳn trên đống lửa rồi mới nhảy ra ngoài. Một cô gái Pà Thẻn cho biết: bất cứ người dân Pà Thẻn nào cũng có thể nhảy vào lửa miễn là thầy mo đã cúng và nhập cho họ một sức mạnh nào đó. Sức mạnh của thần linh sẽ che chở và bảo vệ họ không bị bỏng. Lễ hội nhảy lửa đạt đến độ vui nhất khi mà tất cả những người đứng xem đều bị cuốn theo, tự nhiên cảm thấy mình có sức mạnh và cứ thế, nhảy vào đống lửa mà không hề cảm thấy cái nóng, cô gái giải thích thêm.